Ekvador Marksist-Leninist Komünist Partisi (PCMLE), 1 Ağustos 1964’te kuruldu, Kuruluş Kongresi, Guayas eyaletinin Pascuales kasabasında yapıldı.
Partinin öncülleri, geçen yüzyılın ellili ve altmışlı yıllarının başlarında, komünistlerin Ekvador devrimini ileriye taşımada oynaması gereken rol üzerine yoğun bir ideolojik ve siyasi mücadelenin yaşandığı, Uluslararası Komünist Hareketi de içine alan ve bölünmesine yol açan tartışmadan etkilenen eski Komünist Parti’de yatmaktadır. Eski Komünist Parti’nin Marksist-Leninistleri, halkların silahlı ayaklanması yoluna karşı sosyalizme giden barışçıl yolu ilan eden revizyonist Marksistlerin siyasi önerilerine o dönemde zaten bağlı olan bu örgütün liderliğinin çoğunluğu tarafından desteklenen pasifizm ve sınıf uzlaşmacılığı politikasını kınadı ve buna karşı mücadele etti.
Proletaryanın ideolojisi olan Marksizm-Leninizm ile donatılan Parti, en başından itibaren çalışmalarını işçi sınıfı, köylülük, öğrenci gençlik ve halk kesimleri arasında yürütmüştür. 1970 yılında, bugüne kadar Ekvador toplumunda ve dünyada meydana gelen değişikliklere uygun olarak geliştirilen ve güncellenen temel belgeleri olan Siyasi Çizgi, Ekvador Devrimi Genel Programı ve Parti Tüzüğünü onaylayan Birinci Ulusal Konferans düzenlendi.
Parti, 2003 yılına kadar altı olağan kongre ve ulusal ölçekte bir olağanüstü kongre gerçekleştirdi.
PCMLE, 1978 yılında, tüm Parti içinde yapılan derin bir tartışmanın ardından, Mao Zedung’un düşüncesini dogmatik ve anti-Marksist olarak nitelendirdi.
Parti, Ekvador toplumunu emperyalizme ve kapitalist olmayan üretim biçimlerinin ifadelerinin bile varlığını sürdürdüğü geri kapitalizme bağımlı olarak nitelendirmektedir. Buna göre, Ekvador devrimi sosyalist görevlerin uygulanmasını antiemperyalist ve demokratik karakterli görevlerle birleştirmelidir. Mevcut koşullarda, Ekvador gibi bağımlı ülkelerde sosyalizme doğru ilerlemek için birini diğerinden ayırmak mümkün değildir. İktidara giden yol, işçi sınıfı ve halkların silahlı ayaklanma eylemidir.
Parti, Ekim 1966’da yayına başlayan ve başlangıçta Spartacus adı altında çıkan haftalık En Marcha’yı yayımlamaya devam ediyor. Teorik bir organ olarak Política dergisini ve düzenli olarak Marksizm-Leninizm klasiklerinin metinlerini ve kendi hazırladığı diğer materyalleri yayımlamaktadır.
İşçi sınıfı ve halk arasındaki çalışmaları, çeşitli kitle örgütlerinin gelişmesine ve sağlamlaşmasına, UGTE ve UCAE gibi işçi ve köylü örgütlerinin ve JRE gibi gençlik örgütlerinin yapılandırılmasına olanak sağlamıştır.
Hristiyan Demokrat Jamil Mahuad hükümeti döneminde, Parti Politbüro üyesi ve Halk Demokratik Hareketi lideri Jaime Hurtado bir suikast sonucu öldürüldü.
PCMLE, CIPOML üyesidir.